Casus: Echografie bij een complicatie na een spierruptuur

Casus: Echografie bij een complicatie na een spierruptuur 

Floor Wijnheijmer, manueel therapeut, echografist en docent MSU echografie in het NT-e schrijft over een casus uit haar praktijk. Deze casus gaat over een jonge vrouw met klachten aan het bovenbeen. Het echografisch onderzoek was in de diagnostiek en het daaropvolgende beleid van doorslaggevend belang.

Anamnese

Via DTF meldt een nieuwe patiënt zich, omdat ze zich zorgen maakt over haar bovenbeen. Ze is 26 jaar en doet aan vechtsport. Vier weken geleden heeft zij tijdens het kickboksen een trap op de buitenkant van haar linker bovenbeen gehad. Hoewel het bovenbeen gevoelig was, heeft zij de training wel af kunnen maken. Sindsdien heeft ze nog wel gesport, maar bij elke tik of trap tegen het been, schiet de pijn er weer in.

Zelf heeft ze met een foamroller en veelvuldig rekken geprobeerd de spier los te maken. Wat opvalt is dat ze de knie nu niet meer helemaal kan buigen en dat de pijn aan blijft houden. Het been voelt niet instabiel aan en ze heeft ook geen blauwe plek gezien.

Lichamelijk onderzoek

Het fysiotherapeutisch onderzoek brengt het volgende naar voren:

• heeft een normaal looppatroon
• Knieflexie is beperkt tot 100 graden, geremd door pijn in bovenbeen
• Bewegingsfunctieonderzoek van de knie levert verder geen bijzonderheden op
• Knie extensie MRC 5 bdzs.

Diagnostische echografie

Een stomp trauma tegen het bovenbeen (ijsbeentje) heeft namelijk vaak een ruptuur van de vastus intermedius als gevolg. De vastus intermedius wordt bij dit mechanisme krachtig tegen de femur gedrukt en kan dan scheuren. Aan de hand van bovenstaande gegevens besluit ik om een echo te maken om de quadriceps te beoordelen.

Op bovenstaande beelden zie je een dwarse scan en een lengte scan van het laterale bovenbeen, met het femur als bony landmark (zie video 1 en 2). De opname is genomen van distaal naar proximaal. Er is een volledig donkere plek (anechogeen) zichtbaar in de vastus intermedius. Dit beeld is passend bij een spierruptuur.

Na deze echo is het advies om direct te stoppen met foamrollen en de rekoefeningen. Rustig bewegen mag, maar provocatie moet worden voorkomen. We plannen een herhaal-echo om de ruptuur te monitoren en om het eventuele ontstaan van een myositis ossificans te detecteren.

Evaluatie

3 Weken na de eerste scan maak ik dezelfde opnames van het bovenbeen (zie video 3 en 4). De anechogene zone is inmiddels verdwenen. Maar net boven de botlijn van het femur is een onregelmatigheid met een harde slagschaduw ontstaan. Dit beeld past het meest bij verbening van de spier, passend bij de diagnose myositis ossificans.

Myositis ossificans

Myositis ossificans (MO) is een complicatie die na ongeveer 9-17% van de spierkneuzingen optreedt [1].

De pathofysiologie is nog niet helemaal begrepen, maar het is wel bekend dat het vaker ontstaat naar mate de laesie groter is. Uit een case-serie van Saad et al. [2] blijkt dat mannen over het algemeen vaker MO ontwikkelen dan vrouwen. De aandoening kan op elke leeftijd voorkomen. In 50% van de gevallen betreft het mannen en vrouwen tussen de 20 en 30 jaar oud.

Hoewel MO in principe op elke plek kan ontstaan, komt het het vaakst voor in de onderste extremiteit. Met name in de quadriceps femoris.

Behandeling

MO staat bekend als een “self-limiting”- leasion. Dit bekent dat de klachten en het benige weefsel meestal uit zichzelf verdwijnen.

De behandeling is daarom in eerste instantie conservatief en bestaat uit een reductie van het hematoom en snel herstel van de ROM van de omliggende gewrichten. Eventueel aangevuld met pijnstilling in de vorm van NSAID's. Het is belangrijk om geen agressieve vormen van fysiotherapie (shockwave therapie, foamrollen, massage en intensieve activiteit) toe te passen, dit zou de myositis ossificans kunnen verergeren. [3]

Operatief ingrijpen is alleen geïndiceerd bij aanhoudende klachten. Te snel ingrijpen zorgt ook hier vaak voor een verergering van klachten. [2]

Literatuur

1. Ultrasonography for Diagnosis and Management of Myositis Ossificans. Kim et al. 2013

2. Myositis ossificans revisited. The largest reported case series. Saad et al. 2021

3. Management of anterior thigh injuries in soccer players: practical guide. Lempainen et al. 2022