Casus: Echografie en percutane electrolyse bij een tenniselleboog

Casus: Echografie en percutane electrolyse bij een tenniselleboog

Robin de Jong, manueel therapeut, echografist en docent MSU echografie in het NT-e schrijft over een casus uit zijn praktijk. Deze casus gaat bespreekt de diagnostiek en behandeling van een vrouw met laterale elleboogklachten.

Anamnese
Een vrouw van 44 jaar wordt verwezen door een collega fysiotherapeut met de vraag of ik haar kan helpen bij haar elleboogklachten. Deze zijn 4 maanden geleden ontstaan tijdens een boks-activiteit op een bedrijfsuitje. Ze ervaart stekende pijnklachten in de laterale zijde van de elleboog bij het aantrekken van schoenen, het snijden van het eten, voorwerpen oppakken en het schudden van handen. Ze voelt het ook tijdens het hardlopen en vermijdt nu krachttraining met de armen. Haar klachten zijn de laatste paar maanden niet meer veranderd.

De behandeling van mijn collega bestond uit rekoefeningen voor de extensoren van de elleboog i.c.m. dry needling van de m. extensor carpi radialis brevis (ECRB) en longus. De behandeling heeft ze als pijnlijk ervaren, maar heeft nog geen vermindering van klachten opgeleverd. 

Lichamelijk onderzoek
De tests voor een laterale elleboog tendinopathie (LET)^1,2,3 zijn positief en er is herkenbare pijn bij palpatie van de laterale epicondyl en de extensorenpees.
Er is verder geen sprake van een mobiliteitsbeperking in de elleboog of verderop in de bewegingsketen.

Aanvullende diagnostiek
Gezien de klachten denk ik aan een tendinopathie van de gemeenschappelijke extensorenpees aan de laterale zijde van de elleboog. Een tenniselleboog dus. In de meeste gevallen van een LET bevindt de oorzaak zich voornamelijk in de pees van de ECRB⁴. Omdat de patiënt reeds is behandeld zonder vooruitgang is ze onzeker over de diagnose.  Daarom besluit ik een echografisch onderzoek uit te voeren om:

• Te bevestigen dat het om een tendinopathie gaat
• Andere pathologie uit te sluiten
• De patiënt zekerheid te kunnen geven over de juiste diagnose.

Video 1. Lengte opname laterale elleboog met positieve Doppler

Video 2. Dwarse opname laterale elleboog met positieve Doppler

De echografische bevindingen zijn heterogeniteit, zwelling en hypervascularisatie van de pees ter hoogte van ECRB in de aangedane zijde. Bij het gewrichtskapsel, spieren en de posterior interosseus nerve zijn geen afwijkingen te zien. Dit bevestigt daarom mijn hypothese en ik besluit om haar te behandelen met load-management, oefentherapie en stretches. Aanvullend zet ik percutane electrolyse (PE) in om de pijn te moduleren. Lees hier meer over percutane electrolyse.

Video 3. Behandeling ECRB met PE in de dwarse opname

Beloop/eindresultaat
Binnen 4 sessies (met telkens o.a. PE) met een frequentie van één keer per week namen de klachten aanzienlijk af. Bij een controle afspraak 1 maand later heb ik haar nog wat laatste adviezen meegegeven. Daarna is de therapie naar tevredenheid afgesloten. Soms is er nog minimale pijn aanwezig, maar die is acceptabel en beperkt haar niet meer in haar ADL-activiteiten.

Fun Facts
De prevalentie van een tenniselleboog is rond de 1-3%, met zelfs een stijging tot 19% in de leeftijdscategorie tussen de 40 en 50 jaar. Het komt 7x vaker voor dan een golferselleboog⁴.
In de literatuur worden verschillende uitkomsten van verschillende modaliteiten binnen de fysiotherapie bij een tenniselleboog beschreven, waardoor er twijfel blijft bestaan over de effectiviteit van fysiotherapie bij deze klachten. Zo spreekt het KNGF over gebrek aan effectiviteit in de richtlijn KANS⁵ en doet de NHG-richtlijn uit 2009 voor epicondylitis lateralis⁶ geen aanbevelingen voor verwijzing naar de fysiotherapeut.

Daarentegen kan het inzetten van de juiste tests, echografie en oefentherapie/load management van enorme waarde zijn² en lijkt (be)handelen nog altijd beter dan afwachten^1,4,7.
En hoewel er nog weinig onderzoeken zijn gedaan naar de effectiviteit van PE bij LET lijken de uitkomsten van deze behandeling aardig aan te sluiten op de uitkomsten van reeds bestaande literatuur⁸. Hieruit blijkt PE in combinatie met oefentherapie effectiever te zijn dan dry needling in combinatie met oefentherapie.

Literatuurlijst

1. Nicholas Johns, Vivek Shridhar. Lateral epicondylitis: Current concepts. AJGP 2020; Volume 49, Issue 11.
2. Stefanos Karanasios, Vasileios Korakakis, Maria Moutzouri, Eleni Drakonaki, Klaudia Koci, Vasiliki Pantazopoulou, Elias Tsepis, George Gioftsos. Diagnostic accuracy of examination tests for lateral elbow tendinopathy (LET) - A systematic review. J Hand Ther 2021; Feb 27;S0894-1130(21)00039-9.
3. M. Fairbank, R.J. Corlett. The role of the extensor digitorum communis muscle in lateral epicondylitis. J Hand Surg Br 2002 Oct;27(5):405-9.
4. Cutts, Shafat Gangoo, Nitin Modi, Chandra Pasapula. Tennis elbow: A clinical review article. J Orthop 2019; Aug 10;17:203-207.
5. A.M.B. Heemskerk, J.B. Staal, S.M.A. Bierma-Zeinstra, G. de Haan, L.H.A. Hagenaars, K. Lanser, D.A.W.M. van der Windt, R.A.B. Oostendorp, H.J.M. Hendriks. KNGF-richtlijn; Klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS). Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 2010; Jaargang 120, Nummer 1.
6. NHG-werkgroep: W.J.J. Assendelft, N. Smidt, A.L. Verdaasdonk, R. Dingjan, B.G.M. Kolnaar. NHG-standaard NHG-richtlijnen 2009.
7. Magnus Peterson,Stephen Butler, Margaretha Eriksson, Kurt Svärdsudd. A randomized controlled trial of exercise versus wait-list in chronic tennis elbow (lateral epicondylosis). Ups J Med Sci 2011; Nov;116(4):269-79.
8. Manuel Rodríguez-Huguet, Jorge Góngora-Rodríguez, Rafael Lomas-Vega, Rocío Martín-Valero, Ángeles Díaz-Fernández, Esteban Obrero-Gaitán, Alfonso Javier Ibáñez-Vera, Daniel Rodríguez-Almagro. Percutaneous Electrolysis in the Treatment of Lateral Epicondylalgia: A Single-Blind Randomized Controlled Trial. J Clin Med.2020 Jul; 9(7): 2068.