Percutane electrolyse, een serieuze optie in de fysiotherapie praktijk bij het behandelen van hardnekkige tendinopathieën?

Als je nu denkt, percutane electrolyse voor de behandelingen van peesklachten??? Nooit van gehoord, dan is dat niet vreemd. Wil je er meer van weten? Lees dan vooral verder. Al snel wordt duidelijk waarom tendinopathieën zo slecht herstellen (uitgelegd aan de hand van de ‘donutmetafoor’), wat percutane electrolyse daar tegen kan doen en wat dit voor jou en jouw patiënten kan betekenen.

Na het lezen van dit artikel weet jij:

• wat percutane electrolyse is
• welke problemen percutane electrolyse aanpakt
• waarom tendinopathieën zo slecht herstellen
• hoe een behandeling eruit ziet in de praktijk
• wat de voordelen van percutane electrolyse zijn
• welke fysiologische reacties percutane electrolyse opwekt
• hoe je percutane electrolyse optimaal kunt inzetten binnen jouw praktijk

2-daagse basisopleiding percutane electrolyse

Percutane electrolyse in een notendop

De wieg van percutane electrolyse staat in Spanje. Een behandeltechniek voor (chronische) tendinopathieën waarbij onder echogeleiding een naaldje in het te behandelen gebied wordt gebracht. Een elektrische prikkel zorgt vervolgens voor het therapeutische effect. 
In Nederland is deze therapievorm nog relatief nieuw en onbekend. In het buitenland wordt deze methode al frequent met veel succes toegepast. Maar wat moet je je hierbij voorstellen?

Eerst moet je weten welk probleem percutane electrolyse aanpakt.

De strijd tegen de tendinopathie

Eén van de grootste frustraties in de praktijk, naast de administratie, is een patiënt die ondanks alle inspanningen niet van zijn klachten afkomt. Tendinopathieën van o.a. de achillespees, supraspinatuspees, onderarmextensoren, fascia plantaris en kniepees vormen zo’n groep klachten die berucht zijn om hun hardnekkige karakter. Juist deze aandoeningen zijn uitstekend te behandelen met percutane electrolyse. Zo heb jij een extra wapen in de strijd tegen deze vaak moeilijk te behandelen problematiek. Daar word je als behandelaar toch blij van? En, niet onbelangrijk, jouw patiënt ook. Dat is toch waar je het allemaal voor doet!?

Maar wat is nu eigenlijk de reden dat die pezen vaak zo slecht herstellen?

Degeneratieve pezen zijn als donuts

De “donutmetafoor” maakt duidelijk waarom “traditionele” behandelingen van peesproblemen vaak falen. Stel jezelf een degeneratieve pees voor als een donut.

Het deeg is het gezonde weefsel. Het gat stelt het gedegenereerde peesweefsel voor. Dit degeneratieve weefsel doet niet meer mee in de mechanotransductie van de rest van de pees. Belastingsprikkels komen niet (goed) aan in dit gedeelte van de pees. Training alléén zal in dat geval dan ook vaak niet leiden tot blijvend resultaat. 

Ja, met training zal het omliggende gezonde peesweefsel beter belastbaar worden en zullen klachten wellicht verminderen. Maar in feite behandelen we dan alleen de donut en niet het gat. Het degeneratieve deel wil je juist in de behandeling betrekken. Dit is het moment waarop percutane electrolyse om de hoek komt kijken. Hiermee pak je deze zone specifiek aan. Training met als doel de belastbaarheid van de gehele pees te vergroten heeft vervolgens wél kans van slagen.

Nu ben je vast nieuwsgierig naar de praktijk…

Hoe ziet de electrolyse behandeling er in de praktijk uit?

Allereerst is het belangrijk om te weten dat percutane electrolyse onderdeel is van een totaalbehandeling van peesklachten. Geen behandeling op zich. Hier lees je verderop meer over.

Voordat je begint met prikken stel je met echografie de diagnose en bepaal je de exacte behandellocatie. Je dient dus in ieder geval enige ervaring te hebben met musculoskeletale echografie. Minimale eis is dat je de Opleidingsdag MSU-echografie 5-pezendag gevolgd hebt. Hierin leer je de basics van echografie en het geprotocolleerd scannen van de eerdergenoemde pezen. Als je méér ervaring met echo hebt dan is dat natuurlijk mooi meegenomen.

En nu echt aan de slag!

Je plaatst een plakelektrode dicht bij het te behandelen gebied en onder echogeleiding prik je vervolgens een naaldje vergelijkbaar met een naald voor dry needling in. Het naaldje zet je kortdurend (80-110 sec.) onder een galvanische stroom. De patiënt kan enig ongemak ervaren, maar pijnlijk is het vrijwel nooit. Het mooie is dat in slechts enkele behandelingen resultaat bereikt wordt.

Percutane electrolyse is goed verdraagbaar zonder pijnmedicatie. Alle andere methoden voor percutane electrolyse zijn veel pijnlijker en vragen zelfs om verdoving.

Voordelen van percutane electrolyse zijn:

• over het algemeen niet pijnlijk, de patiënt ervaart hoogstens enig ongemak
• alleen het aangedane weefsel wordt behandeld
• zeer effectief bij (chronische) peesklachten
• te gebruiken in combinatie met andere therapieën
• korte behandeling en behandelreeksen, snel resultaat
• veilig te gebruiken en voorzien van CE-Keurmerk

Hoe zit het met de fysiologie achter al dit moois?

Bij tendinopathieën verandert de zuurgraad van het peesweefsel. Met percutane electrolyse stuur je een elektrische lading door het aangedane weefsel. Precies op de plek waar het nodig is. Zo wek je een fysiologische ontstekingsreactie op. Dit leidt tot de volgende lokale effecten:

• de PH-waarde verhoogt en de zuurgraad normaliseert
• de bloedcirculatie verbetert
• de migratie van metabole stoffen naar de laesie wordt gestimuleerd
• tenocyten worden aangezet tot de aanmaak van nieuwe trekvaste collagene vezels

Er ontstaat een gunstig milieu voor de synthese van het peesweefsel. De voorwaarden voor herstel zijn weer aanwezig. En de pees? Die past zich nu wél positief aan op toenemende belasting. Een uitgekiend oefenprogramma is hierbij noodzakelijk.

De opleiding is een absolute toevoeging voor in de gereedschapskist van interventies die direct toepasbaar zijn op peesklachten.              Koen Lensen, Fysiotherapie fy-fit.

Wet van Faraday

Nog even wat natuurkunde om het electrolytische effect iets verder uit te diepen. Volgens de wet van Faraday is de totale hoeveelheid elektrische lading verantwoordelijk voor het elektrolytische effect. Het maakt wat dat betreft dus niet uit of je in korte tijd hogere ampères gebruikt of lagere waardes over langere tijd toedient. Percutane electrolyse maakt gebruik van de tweede vorm. Daardoor is dit een niet-thermische prikkel.

De langere prikkeltijd kent nog enkele voordelen. Het proces en de naaldpositionering zijn zo makkelijker te controleren en bij te sturen. De lagere intensiteit maakt bovendien dat het een stuk comfortabeler aanvoelt voor je patiënt.

Percutane electrolyse en wetenschappelijke evidentie

Wetenschappelijk onderzoek naar de werking van percutane electrolyse is, as we speak, in volle gang (1,2,3) en laat positieve uitkomsten zien. Duizenden (inter)nationale collega’s die hier al mee werken zijn in ieder geval razend enthousiast over het gemak en de resultaten van de methode. 

Praktijken die PE toepassen, opgeleid in het NT-e

Zoals met alles, is het wel belangrijk dat je weet waar je mee bezig bent. Zie je patiënten dus niet als speldenkussen en steek niet zomaar overal een naald in. Meer is niet altijd beter, zeker niet in dit geval. Het behandelen van structuren zoals slijmbeurzen of gewrichtskapsel is niet geïndiceerd. Hiervoor bestaat geen wetenschappelijk bewijs en brengt risico’s met zich mee.

Met percutane electrolyse alléén ga je het niet redden

Denk nu niet dat percutane electrolyse alle peesproblemen in z’n eentje op gaat lossen. Het is geen wondermiddel. Op dit moment gebruik je waarschijnlijk ook al verschillende technieken of therapieën in één behandeling. Dat geldt in dit geval ook. Het is onderdeel van de behandeling en niet de behandeling op zich. Electrolyse is voorwaarde scheppend om tot een optimaal behandelresultaat te komen.

De beste resultaten worden geboekt wanneer percutane electrolyse gecombineerd wordt met de juiste adviezen en een uitgekiend oefenprogramma met opbouwende belasting. Dit maakt ook onderdeel uit van de opleiding. Alleen op die manier wordt de pees weer sterker en daalt de kans op recidief aanzienlijk. Zie het dus als een uitbreiding van je behandelarsenaal en onthoud dat je met percutane electrolyse de slag wint, maar nog niet meteen de oorlog.

Opleidingen tot percutane electrolyse behandelaar

Wil jij jezelf (verder) ontwikkelen in de behandeling van peesklachten? Bij het NT-e kun je een 2-daagse Basisopleiding percutane electrolyse volgen. Schrijf je in en zorg dat jij met je praktijk voorop blijft lopen in de behandeling van tendinopathieën.

Ik heb vernieuwende inzichten opgedaan. Ik weet nu hoe ik onderbouwd percutane electrolyse in kan zetten bij 'reguliere' en chronische 'therapieresistente' tendinopathieën.
Tim Ernest, De Praktijk Wouw 

Literatuur

1. Ultrasound guided percutaneous needle electrolysis in chronic lateral epicondylitis short term and long term results. Valera Garrido et al 2014

2. Ultrasound guided percutaneous electrolysis and eccentric exercises for subacromial Pain Syndrome. Arias Buria et al 2015

3. Prospective Randomized Trial of Electrolysis for Chronic Plantar Heel Pain. Fernández-Rodriguez et al. 2018.

Reacties zijn welkom!

Werk je al met percutane electrolyse en wil je je ervaringen delen? Of heb je nog vragen of opmerkingen? We zouden het erg leuk vinden als je hieronder een reactie achterlaat.