Ventraal 2 - Quadriceps en recessus suprapatellare
We gaan nu verder met de anatomie van de structuren die zich proximaal van de patella bevinden.
De 3 lagen van de quadricepspees
De quadricepspees is onder te verdelen in 3 lagen. De oppervlakkige 1/3 laag heeft anatomische verbindingen met de rectus femoris, de middelste 1/3 laag met de vastus medialis en lateralis en de onderste derde laag heeft verbindingen met de vastus intermedius. Op het schematische beeld is dit mooi zichtbaar gemaakt en op het echobeeld zijn de verschillende lagen ook goed te onderscheiden. Althans, als je geluk hebt, niet bij iedereen is dit goed zichtbaar op de echo!
Lengtescan
In deze lengtescan zijn er tussen de drie lagen hyperreflectieve lijnen zichtbaar. Deze lijnen zijn reflecties van de vettige bladen gelegen tussen de peesbundels. Deze lagen zorgen er voor dat de bundels van de quadriceps ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. We zien vrijwel exact hetzelfde terug bij een lengtescan van de distale tricepspees waar deze aanhecht op het olecranon.
Vetlichamen van de quadricepspees
Onder de quadricepspees zien we twee vetlichamen, hier in het oranje weergegeven. Het kleine vetdriehoekje boven de patella is het suprapatellaire vetlichaam. Tegen de femur aan vinden we een veel groter fat pad, het prefemorale vetlichaam. Tussen deze vetlichamen door loopt de suprapatellaire recessus. Wanneer de recessus wat vocht bevat dan is er een mooi onderscheid zichtbaar tussen de twee vetlichamen. Echter, bij een kwart van een gezonde populatie is er geen vocht waarneembaar in de recessus en zijn de vetlichamen dus niet van elkaar te onderscheiden.
Dwarsdoorsnede van de quadricepspees
Op deze dia zien we links een transversale anatomische doorsnede van het bovenbeen ter hoogte van de quadricepspees. We zien op deze dwarsdoorsnede mooi hoe de spierbuiken van de quadriceps zich t.o.v. elkaar verhouden. We zitten net distaal van de spierbuik van de rectus femoris, dus deze spierbuik is niet te zien. Wel zien we een gezonde vastus medialis, en lateraal de vastus lateralis en de intermedius. Let op hoe ver deze twee spierbuiken doorlopen naar dorsaal!
Wanneer we dit gebied van iets dichterbij bekijken is ook in deze dwarse anatomische doorsnede de onderverdeling van de quadricepspees goed te zien.
Hier zien we een snijzaalopname van de insertie van de quadricepspees op de patella. Merk op dat de vezels enigszins in een kromming verlopen waardoor het kan gebeuren dat de q-cepspees anisotroop word afgebeeld op het echobeeld. Dit wordt door beginnende echografisten vaak als ‘afwijkend’ beschouwd en ten onrechte aangezien voor een tendinopathie of een ruptuur.
Een eenvoudige truc om deze anisotropie te laten verdwijnen is door een isometrische contractie van de quadriceps te vragen. De pees komt op spanning en loopt dan vrijwel horizontaal onder de probe.
Vocht in de suprapatellaire recessus
In deze video zien we een opname van de suprapatellaire recessus met relatief veel vocht er in. Meestal duidt zo’n hoeveelheid vocht in een knie op een intra-articulair probleem. In dit geval betrof het jongeman van 25 waarbij een recent klein meniscusletsel was vastgesteld. Let ook op wat er gebeurt wanneer de quadriceps worden aangespannen. Door toename van de intra-articulaire druk wordt het vocht naar craniaal verplaatst. Houd er wel rekening mee dat als dit het echobeeld zou zijn van een 80-jarige dat dit niet direct als afwijkend wordt beschouwd aangezien er dan vaak al artrose in een gewricht zit.