Shockwave therapie bij Dupuytren, Ledderhose en triggerfinger

Shockwave therapie bij Dupuytren, Ledderhose en triggerfinger

In dit blog bespreken we de (on)waarheden die gelden voor de behandeling van Dupuytren, Ledderhose en triggerfinger met shockwave therapie. Hiervoor nemen we de het aanwezige wetenschappelijke bewijs als leidraad. Aangezien shockwave therapie één van de best onderzochte fysiotherapeutische interventies is zou dit wel eens een flinke klus kunnen worden. Of toch niet...?

Dupuytren, Ledderhose en triggerfinger: een bonte verzameling pathologieën aan verschillende delen van het lichaam die een aantal dingen met elkaar gemeen hebben. In alle gevallen is er sprake van pathologische bindweefselvorming die regelmatig voorkomt, waarbij shockwave als mogelijke behandelstrategie geopperd wordt. In de praktijk worden deze indicaties met wisselend succes behandeld. Ook in de wetenschappelijke literatuur bestaat er onenigheid over de effectiviteit. Wat is nu bekend over de behandeling van deze aandoeningen?

Dupuytren en shockwave therapie

Dupuytren is onder fysiotherapeuten waarschijnlijk de bekendste indicatie van de drie. Het gaat hier om verdikking van de palmaire fascia van de hand met flexie contracturen als gevolg. Opvallend is dat shockwave therapie regelmatig als mogelijke behandeloptie genoemd wordt terwijl er eigenlijk weinig over de mogelijke effectiviteit bekend is.

Wetenschappelijk onderzoek

Er lijkt nog maar weinig onderzoek te zijn gedaan naar de behandeling van Dupuytren met shockwave therapie. Maar een aantal onderzoekers kwam toch met positieve resultaten.

De Duitse arts dr. Knobloch onderzocht de effecten van gefocusseerde shockwave therapie [1]. De conclusie was dat shockwave vooral een pijnvermindering gaf terwijl in de controlegroep de pijn juist toenam. Daarnaast lieten de patiënten uit de onderzoeken van Taheri en Aykut [2,3] een verbeterde functie van de hand en een verminderde kromstand van de vingers zien.

Wat weten we dan wel?

We moeten het doen met de beperkte onderzoeksresultaten die zijn gepubliceerd. Deze lieten wel positieve resultaten zien, maar enige voorzichtigheid ten aanzien van het gebruik van shockwave therapie bij Dupuytren is nog wel op zijn plaats.

Shockwave therapie bij Ledderhose

Diezelfde dr. Knobloch en collega's publiceerden ook een studie over de effecten van shockwave therapie bij Ledderhose [4]. Deze aandoening lijkt veel op Dupuytren, maar dan van de voet. De resultaten leken ook sterk op elkaar. Ook hier was sprake van pijnvermindering.

Maar, in deze ongecontroleerde studie zijn slechts 6 patiënten geïncludeerd die tweemaal in twee weken tijd werden behandeld met gefocusseerde shockwave therapie. De betrouwbaarheid van deze studie is daarmee niet echt hoog te noemen.

Daarnaast is er een veelbelovende studie uit 2020 [5] met hoopgevende resultaten op het gebied van pijnvermindering en functieverbetering. Maar om dit hard te maken zijn meer RCT's nodig.

Hoe luidt het oordeel?

Samenvattend kunnen we dus stellen dat de studies naar Dupuytren en Ledderhose op één hand (of voet) te tellen zijn. Er worden wel degelijk positieve resultaten genoemd, maar meer onderzoek is nodig om dit te bevestigen. Uit de praktijk hoor je vaak dat goede resultaten worden bereikt. Het wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit is alleen nog niet geleverd.

Triggerfinger en shockwave therapie

De triggerfinger laat een meer hoopgevend beeld zien. De triggerfinger is een stenoserende tenosynovitis van de vingers waarbij flexie contracturen kunnen ontstaan [6]. In twee verschillende studies bij ±40 patiënten zijn zeer positieve effecten van 3-6 behandelingen radiale shockwave therapie gevonden.

In het werk van Malliaropoulus [6] zijn patiënten behandeld tot ze klachtenvrij waren (gemiddeld 6x). Deze behandeling bestond uit 2000 shocks met een intensiteit op geleide van de pijn. De succes-rate was maar liefst meer dan 90%!

De evidentie op het gebied van shockwave therapie bij triggerfinger staat dus aanzienlijk steviger dan bij Dupuytren en Ledderhose het geval is. Nu maakt één zwaluw nog geen zomer, maar graad 2 en 3 triggerfingers mogen we op basis van de beschikbare informatie wel als mogelijk interessante indicaties voor radiale shockwave therapie zien.

Conclusie

De conclusie is dus dat er weinig wetenschappelijke onderbouwing is voor deze indicaties. Het beschikbare bewijs is nog dun en verbleekt bijvoorbeeld bij de hoeveelheid evidentie die er is op het gebied van de behandeling van tendinopathieën met shockwave therapie. Enige terughoudendheid is dus nog geboden. 

Ook interessant om te lezen

Shockwave therapie bij botindicaties

Shockwave therapie bij frozen shoulder

Shockwave therapie bij Osgood Schlatter

Reacties zijn welkom!

Wil je je ervaringen delen? Of heb je nog vragen of opmerkingen? We zouden het erg leuk vinden als je hieronder een reactie achterlaat.

Literatuurlijst:

1. Knobloch K et al. Focused electromagnetic high-energetic extracorporeal shockwave (ESWT) reduces pain levels in the nodular state of Dupuytren’s disease—a randomized controlled trial (DupuyShock). Lasers Med Sci. 2022.

2. Taheri et al. The Effect of Shock Wave Therapy on Improving the Symptoms and Function of Patients with Dupuytren's Contracture. Adv Biomed Res. 2022; 11: 3

3. Aykut et al. Extracorporeal Shock Wave Therapy in Dupuytren’s Disease. Sisli Etfal Hastan Tip Bul. 2018; 52(2): 124–128.

4. Knobloch K, Vogt PM. High-energy focussed extracorporeal shockwave therapy reduces pain in plantar fibromatosis (Ledderhose’s disease). BMC Research Notes 2012; 5: 542.

5. Jin Tae Hwang et al. Follow-up of clinical and sonographic features after extracorporeal shock wave therapy in painful plantar fibromatosis. PLOS 2020.

6. Malliaropoulos N, Jury R, Pyne D, Padhiar N, Turner J, Korakakis V, Meke M, Lohrer H. Radial extracorporeal shockwave therapy for the treatment of finger tenosynovitis (trigger digit). Open Access J Sports Med 2016; 7: 143-151.